Een opleiding kies je niet meer alleen op basis van passie of locatie. De kosten van collegegeld, kamerhuur en een mogelijke studieschuld spelen een steeds grotere rol. Studenten en ouders zoeken naar manieren om zo min mogelijk te lenen en toch kwaliteit te krijgen. In dit artikel lees je waarom de portemonnee zwaarder weegt dan ooit en hoe je daar slim op inspeelt.
Stijgende leenlasten veranderen prioriteiten
De rente op studieleningen gaat stap voor stap omhoog. Dat maakt de vraag niet langer hoeveel je leent, maar hoe snel je kunt aflossen. Velen zoeken daarom naar opleidingen met een duidelijke baankans, zodat het loon bij afstuderen een buffer vormt tegen de kosten van rente studieschuld terugbetalen. Denk aan sectoren met personeelstekort zoals ICT, zorg of techniek. Door al tijdens open dagen te vragen naar starters inkomens en baangarantie, krijg je een realistisch beeld van je financiële toekomst. Een opleiding met een iets hoger collegegeld kan uiteindelijk voordeliger zijn wanneer het gemiddelde startsalaris substantieel hoger uitvalt.
Thuis praten over waarden en geld
De invloed ouders op studiekeuze blijft groot, vooral wanneer zij meebetalen aan collegegeld of woonlasten. Toch ervaren veel jongeren de gesprekken over geld als lastig. Maak het concreet. Zet maandlasten op papier, inclusief kamerhuur, boodschappen en boeken. Vergelijk dit met de maximale lening bij DUO en de verwachte terugbetalings¬voorwaarden. Zo zien jullie samen of extra bijverdienen noodzakelijk is of dat een duaal traject met salaris beter past. Ouders kunnen ook vertellen hoe zij destijds met geld omgingen. Dat geeft perspectief en vermindert keuzestress.
Rendement boven romantiek
Een studie kiezen is investeren. Vraag daarom naar het rendement. Hoe lang is de gemiddelde studietijd en wat is het percentage studenten dat binnen vier jaar afstudeert? Een jaar uitloop kost al snel duizenden euro’s extra collegegeld en leefkosten. Kijk verder naar de arbeidsmarktrelevantie. Stagebedrijven in de regio geven vaak inzicht in de kans op een vaste baan. Een opleiding met een breed netwerk kan je sneller aan een startersfunctie helpen, waardoor je maanden aan leenkosten bespaart. Durf daarbij kritisch te zijn. Een populaire opleiding is niet per definitie de beste weg naar zekerheid.
Slim financieren en besparen
Wie toch moet lenen, doet er goed aan de leenlast beperkt te houden. Begin met een budget. Zet vaste kosten op een rij en bepaal wat je echt nodig hebt. Een kamer in een buitenwijk is goedkoper dan een studio in het centrum. Deel abonnementen voor sport of streaming met huisgenoten als de regels dat toelaten. Verkoop oude schoolboeken en gebruik tweedehands studie werktuigen. Overweeg een deeltijdbaan die aansluit bij je studie. Een bijbaan in een ziekenhuis voor een geneeskunde student levert niet alleen inkomen op maar ook ervaring en een netwerk. Check daarnaast of je recht hebt op toeslagen of gemeentelijke regelingen voor studenten. Toch holt de energie niet uit de studie-ervaring wanneer je op de centen let. Integendeel, een gezond financieel plan geeft rust. Je kunt je concentreren op vakken, stages en projecten. Uiteindelijk gaat het om balans. Combineer passie met realistische verwachtingen over kosten en inkomen. Zo kies je een opleiding die niet alleen je hart, maar ook je portemonnee blij maakt.